Ferdinand Seiferth

Ferdinand Franz Seiferth werd geboren op 18 februari 1918. Hij bracht zijn jeugd door in Wenen, samen met zijn moeder Maria Seiferth en twee oudere zussen, Mary en Elsa. Hun vader was afwezig en hun leven was verre van gemakkelijk. Ze woonden in een krap, vochtig appartement, en de problemen werden alleen maar groter toen zijn middelste zus Mary het slachtoffer werd van tuberculose. Het overleven vereiste zware inspanningen, zelfs van de zieke Mary, die net als haar moeder als naaister in een fabriek werkte. Ook Ferdinand moest al jong geld verdienen: al op twaalfjarige leeftijd werkte hij als ober. Daarnaast moest hij ook nog naar school; de Oostenrijkse leerplicht gold in die tijd tot een leeftijd van veertien jaar.

Rond 1930 kreeg Ferdinand een kans om het harde leven in Wenen achter zich te laten. Via een vriendin ontmoette Ferdinands moeder Franz Victor Treipl, de van oorsprong Oostenrijkse eigenaar van het Grand Hotel Lembang, een luxueus etablissement nabij Bandung op Java, Nederlands-Indië. In Nederlands-Indië lukte het Treipl niet om voldoende ervaren en betrouwbare medewerkers te werven, dus zocht Treipl oplossingen in Oostenrijk. Hij deed zowel Ferdinand als Mary een aanbod om in zijn hotel te komen werken. Alles wat ze kenden zouden ze achter zich moeten laten, inclusief hun moeder Maria en hun zus Elsa. Maar het door economische crisis getroffen Oostenrijk van begin jaren 1930 bood weinig toekomst voor kinderen uit arme families, dus ze accepteerden Treipls aanbod. Terwijl Mary direct met Treipl meeging, werd het vertrek van Ferdinand uitgesteld, waarschijnlijk totdat hij zijn Hauptschule-opleiding had afgerond.

Op de boot naar Java kreeg Mary een affaire met haar baas Franz Treipl en hieruit werd Victor Treipl geboren, die dus een neefje was van Ferdinand. Franz’ vrouw Hilda schuwde aanvankelijk elke betrokkenheid bij Mary of Victor, maar uiteindelijk gaf ze toe aan het verzoek van Franz om Mary en Victor te adopteren en in de familie Treipl op te nemen. Nadat Ferdinand in het hotel was aangekomen, werd ook hij als een familielid behandeld. Voor de kleine Victor was hij ‘Oom Ferdi’.

Het leven in het Grand Hotel Lembang moet een verademing zijn geweest voor Ferdinand. Lembang was hoog in de bergen gelegen, had daardoor een erg prettig klimaat en stond zelfs bekend als een kuuroord. De arbeidsomstandigheden voor Ferdi waren ook aanzienlijk beter dan in Wenen. Hij werd als manager verantwoordelijk voor de eetzaal – die zo’n honderd gasten kon herbergen –  waarbij hij leiding gaf aan de djongossen, de mannelijke bediendes. Door zijn relatief hoge positie kon Ferdinand zich al op twintigjarige leeftijd een eigen motorfiets veroorloven, waarmee hij graag door de omgeving reed. Een grote luxe voor iemand die in armoede was opgegroeid. Misschien dat Ferdinand wel last had van heimwee, maar het hielp ongetwijfeld dat de eigenaar en andere medewerkers van het hotel Oostenrijks waren en dus dezelfde taal spraken.

Op 12 december 1939 sloeg het noodlot toe en stierf Ferdinands zus Mary aan tuberculose. Ferdinands levenslange vertrouweling was verdwenen. Slechts een week later overleed ook zijn baas Franz Victor Treipl aan de gevolgen van angina pectoris, hetgeen een extra last op de schouders van Ferdinand legde. En meer tegenslag volgde. Toen op 10 mei 1940 de meeste mannelijke Duitse en Oostenrijkse staatsburgers in Nederlands-Indië werden geïnterneerd, was Ferdinand in Bandung inkopen aan het doen voor het hotel. Hij werd ter plekke gearresteerd. Samen met twee andere Oostenrijkse familieleden van het hotel werd hij opgesloten in een kamp op het eiland Onrust, ten noorden van de kust van Jakarta. Vanaf daar werd hij overgebracht naar Lawé-Sigalagala, in Noord-Sumatra. Op 19 januari 1942 kwam Ferdinand op drieëntwintigjarige leeftijd om bij de ramp met de Van Imhoff. Hij werd erg gemist door zijn neefje Victor. Over de jeugd van haar vader Victor Treipl en zijn familie schreef diens dochter Birgit Treipl een indrukwekkend boek, Schuilen tussen bamboe.

door Pieter van Strien