Georg Schneider

Johann Georg Schneider werd geboren op 4 februari 1890 in Kitzingen am Main, een stad nabij Nuremberg in het zuiden van Duitsland. Vanuit de Utrechtse Zendingsvereniging (UZV), die vanaf 1898 in Nieuw-Guinea actief was, werd hij in 1924 naar de archipel gezonden. Hij werkte daar ook voor de Duitse Neuendettelsau Mission, een luthers zendingsgenootschap dat vrij actief was in Nieuw-Guinea.

In 1927 trouwde hij met Henriette Ruckdeschel in Duitsland. In mei 1927 reisde het echtpaar via Singapore naar Nederlands-Indië, eerst met het ss Fulda en van Singapore met het ss Melchior Treub. Ze woonden op een missiepost bij Genyem in de Nimboran, samen met hun drie kinderen Luise (1928), Fritz (1929) en Mathilde (1931).

Zijn kleindochter, schrijfster Katharina Döbler, die over zijn levensverhaal schreef in de roman Dein ist das Reich, beschreef haar grootvader in het tijdschrift mare als volgt:

“Hij was vroom en avontuurlijk, sprak verschillende Papua-talen, hield van zingen en jagen en vond Hitler een groot man die het arme, vernederde Duitsland zijn trots terug zou geven. Zijn vrouw was het daar niet mee eens. Maar beiden waren vervuld van hun goddelijke opdracht: het evangelie en de grondslagen van de Europese beschaving naar de Papua brengen. En zo predikte hij, op weg van het ene jungledorp naar het andere met paard, geweer en bijbel, de vrede van God, “die hoger is dan alle verstand”.”

[Nederlandse vertaling door onderzoekers]

In de nacht van 10 op 11 mei 1940 werd Georg Schneider geïnterneerd door de koloniale overheid, onder groot protest van de Papuabevolking die hun zendeling weggevoerd zag worden. Met de Van Imhoff werd hij eerst naar Makassar gebracht. Zijn vrouw Henriette en hun jongste dochter werden daar vier weken later ook geïnterneerd. De twee ouderen kinderen woonden in die tijd in Duitsland. Henriette en Mathilde kwamen in 1941 in Shanghai terecht, en later in Tsingtau (Qingdao) in China. Daar moesten ze blijven omdat de routes over land naar Duitsland waren afgesloten. Zij bleven in China tot zij in 1946 naar Duitsland konden terugkeren.

Georg Schneider en zijn gezin waren vanaf hun vestiging in Hollandia al bekend met het KPM-schip Van Imhoff. Vóór de Tweede Wereldoorlog was dat immers het schip geweest dat maandelijks in de Humboldtbaai in Hollandia aanlegde met aan boord pakjes, post, levensmiddelen en reizigers. Op 19 januari 1942 stierf hij aan boord van dit schip. Daarvoor had hij anderhalf jaar geïnterneerd gezeten op het eiland Onrust en in Lawé Sigala-Gala in de Alasvallei in Noord-Sumatra.

Meer lezen:

Katharina Döbler, Dein ist das Reich (Berlijn 2021).

Website Katharina Döbler

Katharina Döbler, „Vielleicht, vielleicht“, mare 118 (oktober-november 2016). Via: https://www.mare.de/vielleicht-vielleicht-content-39-1.